Tarih boyunca toplumların sosyal, estetik ve ekonomik trendlerini yansıtan halı, Türkiye’nin markası haline gelen önemli ürünlerinden biri. Özellikle el halısına rağbet edenlerin çok iyi bildiği ‘Türk Halısı’ markasının sağladığı avantaj ve sektörün sahip olduğu yüksek teknolojili üretim kapasitesi ile bugün Türk halı sektörü dünya ticaretinde hatırı sayılır bir yere sahip. Türklerin en eski el sanatlarından halıcılık, binlerce yıllık geçmişi ile özellikle son dönemlerde hakkettiği değeri görerek dünyaya adını duyurmaya devam ederken gelin bu sektörün rakamlarını yakından inceleyelim.
2016 yılı halı sektörü ihracat rakamları
Türkiye’nin gururu tablolarından biri olan halı sektörü, 2016 yılında yaşanan tüm zorluklara rağmen halı ihracatında 1 milyar 900 bin dolar ihracat rakamı ile dünyanın motifi olmaya devam ediyor. Toplam ihracat içerisinde %1,8’lik bir payı ile el halısı grubunda 60,3 milyon dolar değerinde ihracata sahip olan halı sektörü; makina halısında 1,6 milyar dolar, Tufte halıda ise 225,5 milyon dolarlık ihracat payına sahip oldu.
Ülke Grubu Bazında Halı Pazarlarındaki Gelişmeler
2016 yılı itibari ile Türkiye halı ihracatında en önemli ülke gruplarını; Ortadoğu ülkeleri, AB ülkeleri ve Amerika oluşturuyor. Sadece Ortadoğu ülkelerine 2016 yılında % 36,3’lük payıyla ihracat rakamı 698 milyon dolar olarak kaydedildi.
Yine 2016 dönemi içerisinde ikinci büyük pazar konumunda olan AB ülkelerine halı ihracatımız 441,5 milyon dolar değeri ile toplam halı ihracatı rakamları içinde yüzde 23’lük paya sahip oldu.
Aynı dönem içerisinde en büyük üçüncü ihracat pazarımız konumundaki Amerika ülkelerine yönelik halı ihracatımız ise % 18,9 pay ile 362,3 milyon dolar olarak kaydedildi.
Pazardaki Gelişmeler
2016 yılı itibariyle Türkiye’nin halı ihracatında en önemli ülkelerini: ABD, Suudi Arabistan, Almanya, Irak ve İngiltere oluşturdu.
Geçen yıl % 17,2’lik payıyla Türkiye’nin en büyük halı ihracat pazarı konumunda. ABD’ye gerçekleştirilen ihracat yaklaşık 330 milyon dolar olarak kaydedildi.
Anılan dönemde, ikinci büyük pazarı konumundaki Suudi Arabistan’a halı ihracatı323,3 milyon dolar oldu. Kaydedilen bu ihracat değeri ile ABD’nin toplam halı ihracatı içerisindeki payı % 16,8 olarak kaydedildi.
Yine 2016 yılı içinde en büyük üçüncü ihracat pazarı konumundaki Almanya’ya yönelik halı ihracatı ise bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 3 oranında düşerek 114,3 milyon dolar olarak kaydedildi. Almanya’nın toplam halı ihracatı içerisindeki payı % 6 olarak hesaplandı.
Halı ihracatında 2016 yılı içinde, Irak’a yönelik halı ihracatı 113,6 dolar. Irak’ın halı ihracatı içerisindeki payının % 5,9 olduğu görüldü.
Aynı dönemde İngiltere’ye yönelik ihracatı 80,9 milyon dolar olarak kaydedildi. İngiltere’nin toplam halı ihracatı içerisindeki payı ise % 4,2 olarak gerçekleşti.
Halının Başkenti Gaziantep’te Rakamlar
Türkiye’nin makine halısı ihracatının yaklaşık yüzde 70’ini tek başına gerçekleştiren Gaziantep’te dokunan halılar pek çok ülkeden ilgi görüyor. 2016 yılında 1 milyar 286 milyon 537 bin dolarlık halı ihracatı gerçekleştiren Gaziantep, Türkiye’nin genel ihracatındaki payının % 1,4’ünü kapsıyor.Gaziantep yılda 300 milyon metrekarenin üzerinde halı üretimine sahip. Dünya parça halı üretiminin yüzde 60’a yakın kısmını şehir olarak tek başına üstleniyor.
Son dönemlerde Gaziantep markalaşma ile birlikte özellikle makine halısı sektöründe dünya liderliğine oynuyor. Uluslararası pazarda liderlik savaşı vererek bu alanda tartışmasız üstünlüğünü ortaya seriyor. 1400’e yakın halı tezgahı ile dünya halı modasının belirleyicilerinden olan Gaziantep, bu liderliğin yüz akı olmaya devam ediyor.
Hedef Pazar İngiltere
2016 yılındaki ülke genelinde yaşanan olumsuz gelişmelerin halı sektörünü etkilediğini aktaran yetkililer 2017 yılını dolu dolu geçirmek istediklerini belirterek bu kapsamda mevcut pazarlardaki ağırlıklarını artırıp yeni pazarlara yöneleceklerini ifade ettiler. 2017 yılı için hedef belirten sektör yetkilileri, Avrupa pazarına ağırlık vereceklerini belirterek Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin ‘10 Ülke 10 İl’ eşleştirmesi kapmasında Gaziantep ile eşleşen İngiltere pazarını önemsediklerini ve 2017 yılında İngiltere’ye yapılan ihracatı artıracaklarını aktardılar. 2017 yılı içinde 1 milyar 500 milyon dolar ihracat rakamına ulaşmayı hedeflediklerini aktaran yetkililer 2017 yılından umutlu olduklarını belirttiler.
